Blog

Atopik Dermatit Nedir?

by admin in Egzama ve Çeşitleri Mayıs 15, 2024

Atopik dermatit, çocukluk döneminin ilk yıllarından başlayan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Cilt hastalıkları son yıllarda sıklıkla görülen ve yaşamı olumsuz yönde etkileyen sağlık problemleridir. Genellikle alerjik bünyeye sahip bireylerde ataklar halinde hastalık kendini gösterebilmektedir. İlk günden itibaren vücutta belirli bölgelerde kuruluk, kaşıntı ve kızarıklık görülebilmektedir. Makalemizde atopik dermatit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? tamamını bulabilirsiniz.

Atopik Dermatit Nedir?

Egzama çeşitleri arasında en sık karşılaşılan türü atopik dermatittir. Çocukluk hatta bebeklik döneminde sıklıkla görülen hastalık bağışıklık sisteminin vücut hücrelerine tepki göstermesi sonucu ortaya çıkabilmektedir. Alerjik kökenli olabilmesi yanı sıra genetik ve çevresel faktörlerden dolayı da karşımıza çıkabilmektedir. Atopik egzama yoğun kaşıntı ve dökülmenin beraberinde diğer cilt lezyonlarının da eşlik ettiği bir rahatsızlıktır. Yapılan araştırmalarda rahatsızlığın gelişmesinde ailedeki egzama geçmişi, alerji ve astım gibi kronik hastalıkların etkisi olduğu gözlemlenmiştir.

Çocuklarda Atopik Egzama

Atopik dermatit çocuk egzaması olarak da bilinmektedir. Bebeklerde 6 aydan sonra sık olan görülen rahatsızlık çocuklarda yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Gelişmiş ülkelerde daha yaygın olan atopik egzama çocuklar genelinde %20 oranında görülmektedir. Ergenlik dönemine kadar tekrarlayan hastalık genel anlamda ergenlik dönemi bitince sonlanabilmektedir. Ancak bazı hastalarda bu süreç yetişkinlik dönemi yani ilerleyen yaşlarda da devam edebilmektedir. Ailede hastalık geçmişi varsa yeni doğan çocuklarda egzama riski daha yüksektir.

Atopik Egzama  Neden Olur?

Atopik egzamaya neden olan faktörler 3 ana başlık altında toplanmıştır. Erken yaşlarda görülen hastalık ilerleyen dönemlerde de sıklıkla tekrar edebilmektedir. Ayrıca en sık görülen egzama türü olması da yaygın olduğunu bizlere göstermektedir. Bağışıklık sistemi, çevresel ve genetik faktörler atopik dermatite neden olan durumlardır.

Atopik Dermatite Neden Olan Faktörler

Atopik egzamaya neden olan birçok çevresel etken bulunabilmektedir. Özellikle polen ve toz alerjisi bulunan bireylerde daha sık görülebilmektedir. Ayrıca laktoz içeriğe sahip gıdaların tüketilmesi de hastalığı arttıran bir diğer önemli faktördür. Çocuklar yetişkinlere göre çok daha hassas olduğu için kullanılan antibiyotikler veya evde yapılan temizlikte kullanılan kimyasal maddeler egzamayı tetikleyen önemli unsurlardır. Yünlü ev malzemeleri ve kedi köpek tüyü de atopik egzaması olan bireyleri olumsuz etkilemektedir. Bu şekilde neden olan etkenleri sıralamak mümkündür. Ama yapılan çalışmalar ve araştırmalar neticesinde 3 ana başlık altında atopik dermatite neden olan faktörler toplanmıştır.

Bağışıklık Sistemi

İnsan vücudu dışarıdan alınan alerjenlere karşı bağışıklığın getirmiş olduğu bir destekle tepki gösterebilmektedir. Vücut hücrelerinin göstermiş olduğu bu reaksiyon neticesinde ciltte kaşıntı, dökülme ve kuruluk görülebilmektedir. Bu nedenle vücudun göstermiş olduğu bu tepkiye bağlı olarak atopik egzama cilde yayılabilmektedir. Örnek verecek olursak yabancı madde veya alerjen vücuda girince, hücreleri aktifleştirir ve hücreler o maddeye karşı tepki gösterir. Gösterilen tepki vücudun hangi bölgesinde ise doğal olarak cildin o alanında belirtiler görülmeye başlar. Ancak zamanla ilerleyen yaşlarda vücutta değişik bölgelerde görülmesi olağandır.

Çevresel Faktörler

Cilt bariyeri vücuda çevreden enfekte olabilecek mikrop ve alerjenleri engelleyen bir yapıdır. Genel olarak cilt bariyeri güçlü olmayan bireylerde atopik egzama sonucu alerjenlerin cilde yayılımı daha kolay ve hızlı olmaktadır.

Egzama genel olarak çevresel faktörler nedeniyle kolay yayılım gösteren bir hastalıktır. Temas edilen kimyasallar ve kozmetik ürünlerin yanı sıra havaların çok sıcak veya soğuk olması gibi faktörler de atopik dermatite neden olmaktadır. Ayrıca havada yer alan polenler ve tozların da kişileri olumsuz etkilediği bilinmektedir.

Genetik Faktörler

Egzama türlerinden biri olan atopik dermatit ailede anne ve babadan geçebilmektedir. Bulaşıcı olmayan hastalık aile geçmişinde olan kişilerde irsi olarak görülmesi mümkündür. Ayrıca alerjik hastalığı olan bireylerde daha sık görülmektedir. Özellikle astım ve alerjik rinit hastaları için risk daha fazladır.

Atopik Dermatit Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda en sık yüz bölgesinde yanaklarda görülen atopik egzama kızarıklık, tahriş ve pütür pütür görüntüye neden olmaktadır. Lekeler bazen siyah, kahverengi veya beyaz alaca alaca şekillerde görülmektedir. Atopik dermatit genel olarak yüz bölgesi dışında vücudun çok farklı bölgelerinde de görülmesi muhtemeldir. Bazen saç derisinde bazen de ayak tabanında ortaya çıkmaktadır. Genel olarak ciltte kaşıntı, kuruluk, ağrılı dökülmeler, çatlama ve iltihap şeklinde belirtilerle ortaya çıkmaktadır.

En sık görülen atopik dermatit belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Düşük saç çizgisi,
• Boyun bölgesinde katlanmalar,
• Göz çevresinde morartı ve çizgiler,
• Şiddetli ve sürekli tekrarlayan kaşıntılar,
• Avuç içi ve ayak tabı bölgesinde özellikle yoğun kaşıntı,
• Yüz bölgesinde kuruluk ve solma,
• Dudak bölgesinde çatlaklar ve kuruluk,
• Deride renk değişimleri,
• Parlak tırnaklar.

Atopik Dermatit Tedavisi Nasıldır?

Egzama çeşitleri arasında en yaygın olanı atopik dermatittir. İlk olarak belirtilerin görülmesi halinde uzman doktora başvurulması gerekmektedir. Genel olarak rahatsızlık çocuk yaşlardan itibaren görüldüğü için alerjik hastalıklarla iç içe bir ilişkisi bulunmaktadır. Genel olarak atopik egzama tanısı olan hastalarda tedavi süresince kortizon içeren kremler cilt için tercih edilmektedir.

Tedavi süresince beslenme konusunda dikkatli olunmalıdır. Özellikle laktoz içeren gıdalardan yani süt ürünlerinden uzak durulmalıdır. Ayrıca yumurta, kuruyemiş, deniz ürünleri ve glüten içerikli gıdalar da atopik dermatit adına riski arttıran besinlerdir. Tedavi süresine özellikle çocuklarda dikkatli olunmalıdır.

Atopik Dermatit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Egzama çeşitleri içinde atopik dermatit tedavi süreci 5 günde mümkündür. Ancak ihmal edilip tedaviye başvurulmadığı takdirde ataklar şeklinde yayılıp nüksedebilir. Tedavi için erken önlem alınması rahatsızlığın şiddetlenmesine ve yayılmasına neden olmaktadır. Bu nedenle vücutta şüpheli bir durum özellikle kızarıklık hallerinde ihmal edilmeden dermatoloğa başvurulması oldukça önemlidir.

Atopik Dermatite Ne İyi Gelir?

Bireylerin atopik egzamaya neden olan madde ve alerjenlerden uzak durmasını sağlamak en etkili yoludur. Atopik egzama görülen hastaların yünü ürünler, evcil hayvanlar ve kimyasal ürünlerden uzak durması önerilmektedir. Özellikle mevsim geçişlerinde hava değişimleri cilde hasar vermektedir. Bu dönemlerde cildin ani hava değişimine karşı korunması gerekmektedir.

Bahar aylarında havada yer alan polenler atopik egzama için tehdit unsurudur. Bu dönemlerde ekstra nemlendirici kremler kullanılabilir. Tedavide önerilen antihistanimikler, kortizonlu kremler egzama ataklarının önüne geçmektedir. Ayrıca bu dönemlerde daha önceden önerilen krem veya şurup varsa çocuklar için tekrar kullanımı önerilmektedir.

Stres de atopik dermatiti tetikleyen bir başka unsurdur. Yetişkinlerin stres yönetimi konusunda dikkatli olmaları gerekir. Aksi durumlarda  strese bağlı egzama için de artan semptomlar görülebilmektedir.